486 İşlemciler Intel tarafından 1989’da piyasaya sürülen, bilgi işlem tarihinde çok önemli bir mikroişlemciydi. Performansını ve verimliliğini artıran çeşitli temel özellikleri entegre ederek selefi 80386’ya göre önemli bir sıçramayı temsil ediyordu.
486 İşlemciler genel özellikler :
Entegre Kayan Nokta Birimi (FPU):
486 entegre edilen ilk x86 işlemciydi
Matematiksel hesaplamaların performansını büyük ölçüde artıran, doğrudan çip üzerine bir FPU. Bu, kayan nokta işlemleri için ayrı bir yardımcı işlemci (80387) gerektiren 386’ya göre önemli bir gelişmeydi.
Boru Hatlı Mimari:
486, CPU’nun aynı anda birden fazla talimatı işlemesine olanak tanıyan ve böylece talimat verimini ve genel performansı artıran beş aşamalı bir talimat hattı (getirme, kod çözme, yürütme, belleğe erişim ve geri yazma) tanıttı.
Gelişmiş Önbellek:
486, 8 KB’lik çip üzerinde Düzey 1 önbellekle geldi; bu, bellek erişimindeki gecikmeyi önemli ölçüde azalttı. Bu, daha yavaş olan ana belleğe sıklıkla erişme ihtiyacını en aza indirdiği ve böylece talimatların yürütülmesini hızlandırdığı için dikkate değer bir gelişmeydi.
Veri Yolu Arayüzü Birimi (BIU):
Veri Yolu Arayüz Birimi, CPU ile sistem belleği arasında daha hızlı veri aktarım hızlarına olanak tanıyan seri çekim modunu destekleyecek şekilde geliştirildi. Bu geliştirme özellikle yüksek bellek bant genişliği gereksinimleri olan sistemlerde faydalı oldu.
Komut Seti Geliştirmeleri:
486, x86 mimarisine, bit manipülasyonunu, kontrol aktarımını ve BCD aritmetik işlemlerini destekleyen bazıları da dahil olmak üzere yeni talimatlar ekledi. Bu eklemeler CPU’nun çok yönlülüğünü ve performansını daha da geliştirdi.
Model Çeşitleri
Intel 486 ailesi, her biri farklı performans gereksinimlerine ve fiyat noktalarına göre tasarlanmış çeşitli modelleri içeriyordu. İşte ana değişkenler:
i486DX:
1989’da piyasaya sürülen orijinal 486 modeli, 25 MHz saat hızına, entegre FPU’ya ve 8 KB önbelleğe sahipti. Masaüstü bilgisayarlarda ve iş istasyonlarında yaygın olarak benimsendi.
i486SX:
1991 yılında tanıtılan 486SX, 486DX’in maliyeti düşürülmüş bir versiyonuydu. Çoğu açıdan aynıydı ancak entegre FPU’dan yoksundu. Bu model bütçe pazarını hedefliyordu ve daha sonra SX sistemlerine eklenebilecek bir FPU olan i487’nin piyasaya sürülmesiyle bir yükseltme yoluna izin verdi.
i486DX2:
1992 yılında piyasaya sürülen DX2, harici veri yolu hızına kıyasla dahili saat hızını iki katına çıkararak daha hızlı bellek gerektirmeden işlem gücünü etkili bir şekilde artırdı. Örneğin, bir DX2/50 dahili olarak 50 MHz’de çalışırken, harici veri yolu 25 MHz’de çalışıyordu.
i486SL:
1992’de piyasaya sürülen SL serisi, mobil bilgisayar kullanımı için tasarlandı. Pil ömrünü uzatmak için Sistem Yönetim Modu (SMM) gibi güç tasarrufu sağlayan teknolojilere sahipti ve bu da onu dizüstü bilgisayarlara uygun hale getiriyor.
i486DX4:
1994 yılında piyasaya sürülen DX4, dahili saat hızını harici veri yolu hızına göre üç katına çıkardı. Bu modelin 75 MHz ve 100 MHz çeşitleri mevcuttu ve önceki modellere göre önemli performans iyileştirmeleri sunuyordu.
OverDrive İşlemciler:
Intel ayrıca mevcut 486 sistemleri daha yüksek performans seviyelerine yükseltmek için tasarlanan OverDrive işlemcilerini de piyasaya sürdü. Bu işlemciler genellikle saati ikiye katlama veya üçe katlama teknolojisini içeriyordu ve kullanıcıların bilgi işlem güçlerini artırmaları için uygun maliyetli bir yoldu.
En yaygın kullanımı olan 486 İşlemciler :
i486DX:
Saat Hızı: 20-50 MHz
Önbellek: 8 KB L1
Transistör Sayısı: 1,2 milyon
Kalıp Boyutu: 81 mm²
Gerilim: 5V
i486SX:
Saat Hızı: 16-33 MHz
Önbellek: 8 KB L1
Transistör Sayısı: 1.185 milyon
Kalıp Boyutu: 81 mm²
Gerilim: 5V
i486DX2:
Saat Hızı: 40-66 MHz (dahili)
Önbellek: 8 KB L1
Transistör Sayısı: 1,2 milyon
Kalıp Boyutu: 81 mm²
Gerilim: 5V
i486DX4:
Saat Hızı: 75-100 MHz (dahili)
Önbellek: 8 KB L1
Transistör Sayısı: 1,6 milyon
Kalıp Boyutu: 163 mm²
Gerilim: 3,3V
Bilgisayar Sektörüne Etkisi
Intel 486 mikroişlemcisinin bilgi işlem endüstrisi üzerinde derin bir etkisi oldu ve daha güçlü ve verimli kişisel bilgisayarların geliştirilmesine öncülük etti. İşte temel katkılarından bazıları:
Artan Performans:
FPU ve ardışık düzen mimarisinin entegrasyonu, hesaplama performansını önemli ölçüde artırarak daha karmaşık uygulamaların ve işletim sistemlerinin verimli bir şekilde çalışmasını sağladı. Bu, multimedya uygulamalarının, CAD yazılımının ve bilimsel hesaplamanın geliştirilmesi için çok önemliydi.
Daha Geniş Benimseme:
Düşük maliyetli 486SX modelinin piyasaya sürülmesi, yüksek performanslı bilgi işlemin daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağladı ve kişisel bilgisayarların evlerde ve küçük işletmelerde benimsenmesini hızlandırdı.
Yazılım geliştirme:
486 İşlemciler in gelişmiş yetenekleri, yazılım geliştiricilerini daha karmaşık ve zorlu uygulamalar yaratmaya teşvik etti. Bu, yazılım kalitesinde ve karmaşıklığında hızlı bir evrime yol açarak kişisel bilgisayarlarla başarılabileceklerin sınırlarını zorladı.
Mobil bilgisayar:
Güç tasarrufu özelliklerine sahip 486SL çeşidi, daha taşınabilir ve pil açısından daha verimli dizüstü bilgisayarların önünü açarak mobil bilgi işlemin büyümesine katkıda bulundu.
Standardizasyon:
486 İşlemciler VESA Yerel Veri Yolu (VLB) ve Çevresel Bileşen Ara Bağlantısı (PCI) gibi gelecekteki PC mimarilerinde yaygınlaşacak birçok teknolojinin ve arayüzün standartlaştırılmasına yardımcı oldu.
Eski ve Yükseltmeler:
OverDrive işlemcilerin varlığı, mevcut 486 tabanlı sistemlerin yükseltilebilmesini sağlayarak kullanıcıların yatırımlarını korudu ve donanımlarının ömrünü uzattı.
Rekabetçi Ortam
486’nın hükümdarlığı sırasında Intel, 486 uyumlu işlemcilerin kendi versiyonlarını üreten AMD, Cyrix ve IBM dahil olmak üzere diğer birçok üreticinin rekabetiyle karşı karşıya kaldı. Bu rakipler genellikle benzer veya geliştirilmiş özelliklere sahip çipleri daha düşük fiyatlarla sunarak, maliyetleri düşürerek ve yeniliği teşvik ederek tüketicilere fayda sağlayan rekabetçi bir pazarı körükledi.
AMD Am486:
AMD’nin Am486 işlemcileri Intel’in 486 işlemcisi ile pin uyumluydu ve benzer performans sunuyordu. AMD’nin agresif fiyatlandırma ve pazarlama stratejileri, 486 pazarında önemli bir pay elde etmesine olanak sağladı.
Cyrix Cx486:
Cyrix, performans açısından rekabetçi olan ve genellikle gelişmiş güç verimliliği ve daha yüksek saat hızları gibi yenilikçi tasarım seçeneklerine sahip 486 uyumlu CPU’lar üretti.
IBM 486SLC:
IBM, hem masaüstü hem de mobil pazarları hedefleyen, yerleşik önbellek ve düşük güç tüketimi gibi özellikleri entegre eden 486SLC gibi 486 uyumlu CPU’ların kendi sürümlerini üretti.
Intel 80486 mikroişlemci serisi, kişisel bilgisayarların evriminde bir dönüm noktasıydı. Entegre FPU, ardışık düzen işleme ve gelişmiş önbellek dahil olmak üzere mimari yenilikleri, CPU performansı ve verimliliği için yeni standartlar belirliyor. 486 ailesindeki geniş model yelpazesi, yüksek performanslı masaüstü bilgisayarlardan bütçe sistemlerine ve taşınabilir dizüstü bilgisayarlara kadar çeşitli pazar segmentlerine hitap ediyordu.
486’nın etkisi ham performans iyileştirmelerinin ötesine geçti; daha karmaşık yazılımların geliştirilmesini katalize etti, kişisel bilgisayarların daha geniş çapta benimsenmesini teşvik etti ve gelecekteki teknolojik ilerlemelerin yolunu açtı. AMD, Cyrix ve IBM gibi rakipler, rekabet ortamının şekillendirilmesinde, daha fazla inovasyonun desteklenmesinde ve yüksek performanslı bilgi işlemin daha erişilebilir hale getirilmesinde önemli roller oynadı.
Genel olarak Intel 80486, 20. yüzyılın sonlarında mikroişlemci teknolojisinde yaşanan hızlı gelişmelerin bir kanıtı olarak duruyor ve bugün kullandığımız güçlü, çok yönlü bilgi işlem cihazlarına doğru kritik bir adıma işaret ediyor.
