Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Yönetmeliği, Türkiye’de elektrikli ve elektronik eşyaların atık yönetimi ve geri dönüşümüne ilişkin düzenlemeleri içeren önemli bir mevzuattır. Bu yönetmelik, atık elektrikli ve elektronik ekipmanların çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesi ve geri dönüştürülmesine ilişkin standartları belirlemektedir.
Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Yönetmeliği’nin temel amacı, atık elektrikli ve elektronik eşyaların çevreye olumsuz etkilerini en aza indirmek ve bu atıkların doğru toplanması, taşınması, geri dönüştürülmesi veya bertarafına yönelik standartlar oluşturmaktır. Bu yönetmelik Avrupa Birliği’nin benzer mevzuatına uygun olarak hazırlanmıştır.
Yönetmelik, belirli güç veya akım sınırlarını aşan elektrikli ve elektronik eşya olarak tanımlanan malları kapsamaktadır. Bu kalemler arasında büyük ev aletleri (buzdolapları, çamaşır makineleri), küçük ev aletleri (mikrodalga fırınlar, ütüler), bilgi ve iletişim teknolojisi ekipmanları (bilgisayarlar, cep telefonları), aydınlatma ekipmanları, elektrikli oyuncaklar, tıbbi cihazlar gibi çok çeşitli ürünler yer almaktadır. ve otomobil parçaları. gecerli.
Yönetmelik, atık elektrikli ve elektronik eşyaların yönetiminden sorumlu paydaşlara bazı sorumluluklar yüklemektedir. Bu sorumluluklar arasında üretici şirketlerin atık elektrikli ve elektronik eşyaların toplanması ve geri dönüştürülmesine yönelik sistemler kurması, belediyelerin atık toplama ve geri dönüşüm tesislerini işletmesi, ithal edilen ürünlerin geri dönüşümü için ithalatçı firmaların katkı payı ödemesi gibi konular yer alıyor.
Yönetmelik, atık elektrikli ve elektronik eşyaların yönetim sürecini belirlemektedir. Bu süreç genellikle şu adımlardan oluşur:
Toplama: Atık elektrikli ve elektronik eşyaların kaynağında toplanmasına yönelik sistemlerin kurulması ve kamuoyunun bilgilendirilmesi.
Taşıma: Toplanan atıkların geri dönüşüm tesislerine taşınması için uygun lojistik ve taşıma yöntemlerinin belirlenmesi.
Geri Dönüşüm: Atık elektrikli ve elektronik eşyaların geri dönüşüm tesislerinde işlenerek hammaddeye dönüştürülmesidir.
Bertaraf: Geri dönüştürülemeyen atıkların çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesi.
Denetim ve Uygulama
Yönetmelik aynı zamanda atık elektrikli ve elektronik eşyaların yönetimi sürecindeki kontrol ve uygulama mekanizmalarını da belirliyor. Bu mekanizmalar arasında yetkili kurumlarca yapılan düzenli denetimler, cezai yaptırımlar ve mevzuata uygunluğun sağlanmasına yönelik eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri yer alıyor.
Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Yönetmeliği, Türkiye’nin atık yönetimi politikaları açısından önemli bir adımı temsil ediyor. Bu düzenleme sayesinde atık elektrikli ve elektronik ekipmanların çevresel etkisi en aza indirilirken, geri dönüşüm ve kaynakların daha verimli kullanılması konusunda da önemli adımlar atılıyor.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi üzerinde yer alan ve 26.12.2022 tarih ve 32055 nolu Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik metnine https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=40055&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 adresinden ulaşabilirsiniz.
