Socket 370 Bilgisayar Anakartı Hurdaları : Teknoloji hızla ilerlerken, bilgisayar donanımları da sürekli olarak güncellenmekte ve daha gelişmiş versiyonlarla değiştirilmektedir. Bu gelişimin doğal sonucu olarak eski donanımlar işlevselliğini kaybeder ve elektronik atık hâline gelir. Socket 370, 1999 yılında Intel tarafından piyasaya sürülen ve zamanında oldukça yaygın olarak kullanılan bir işlemci soketidir. Bugün ise bu anakartlar, geri dönüşüm süreçleri açısından önemli bir kaynak teşkil etmektedir.
Socket 370 Nedir?
Socket 370, Intel’in Celeron ve Pentium III işlemcileri için geliştirdiği bir işlemci soketidir. Adını, işlemciyle anakart arasında bağlantı sağlayan 370 pinli yapısından alır. Socket 370 anakartlar, özellikle 2000-2002 yılları arasında masaüstü bilgisayarlarda yaygın olarak kullanılmıştır.
Uyumlu İşlemciler:
- Intel Celeron (Mendocino, Coppermine)
- Intel Pentium III (Coppermine, Tualatin)
- VIA Cyrix III (Samuel, Ezra)
Temel Özellikler:
- PGA (Pin Grid Array) form faktörü
- FSB (Front Side Bus) hızı: 66 MHz – 133 MHz
- SDRAM (PC66, PC100, PC133) desteği
- AGP, PCI ve ISA slot seçenekleri
- BIOS üzerinden ayarlanabilir voltaj ve frekans seçenekleri
Socket 370 Anakartların Hurdaya ayrılma süreci
Socket 370 Bilgisayar Anakartı Hurdaları, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte işlevini kaybetmiş ve yerini daha hızlı, daha verimli çözümlere bırakmıştır. Bu anakartların hurdalaşmasına neden olan başlıca etkenler:
- Donanımsal Uyumsuzluk: Günümüz işlemcileri, bellek türleri ve ekran kartlarıyla tamamen uyumsuz hâle gelmişlerdir.
- Yetersiz Performans: Modern yazılımlar ve işletim sistemleri bu donanımda çalışamaz veya son derece yavaş çalışır.
- Fiziksel Eskime: Kondansatör şişmeleri, PCB çatlamaları ve lehim yorgunluğu gibi sorunlar sıkça görülür.
- Yedek Parça Bulunabilirliği: Üretimi durduğu için parça tedariği mümkün değildir.
Bu nedenlerle, bireyler ve kurumlar bu anakartları kullanmayı bırakmakta ve geri dönüşüm sürecine dahil etmektedir.
Geri Dönüşümün Önemi
Socket 370 Bilgisayar Anakart Hurdaları, değerli ve nadir bulunan metaller açısından oldukça zengin bileşenler içerir. Bu donanımların doğrudan çöpe atılması, hem çevresel tehdit oluşturur hem de ekonomik açıdan kayıptır.
Değerli İçerikler:
- Altın: İşlemci soketleri, RAM slotları ve bağlantı yüzeylerinde mikro kaplamalar hâlinde bulunur.
- Bakır: Güç devreleri ve veri yollarında kullanılır.
- Kurşun ve Kalay: Lehim bağlantılarında yer alır.
- Paladyum ve Gümüş: Mikro devre bileşenlerinde az miktarda mevcuttur.
Bu materyallerin çevreye zarar vermeden geri kazanılması, doğal kaynakların korunması açısından da önemlidir.
Geri Dönüşüm Süreci
Socket 370 Bilgisayar Anakartı Hurdaları, profesyonel geri dönüşüm tesislerinde aşağıdaki adımlarla işlenir:
- Toplama: Kullanıcılar tarafından teslim edilen veya elektronik atık merkezlerinde biriken anakartlar, geri dönüşüm tesislerine gönderilir.
- Ayrıştırma: Kart üzerindeki işlemci, RAM, soğutucu ve diğer bileşenler ayrılır.
- Fiziksel Parçalama: Anakartlar mekanik sistemlerle küçük parçalara bölünür.
- Kimyasal İşlem: Altın, bakır ve diğer metaller kimyasal yöntemlerle ayrıştırılır.
- Rafine Etme: Elde edilen ham metaller saflaştırılarak tekrar endüstriyel üretim süreçlerine kazandırılır.
Bu işlemler, uzman kişilerce ve çevre koruma standartlarına uygun olarak yapılmalıdır.
Türkiye’de Socket 370 Geri Dönüşümü
Türkiye’de elektronik atıkların toplanması ve geri dönüşümünün düzenlenmesi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın denetimindedir. Lisanslı elektronik atık geri dönüşüm firmaları, Socket 370 gibi eski donanımları işleyerek yeniden ekonomiye kazandırmaktadır.
Uygulamalar:
- Belediyelere ait e-atık kutuları
- Geri dönüşüm kampanyaları
- Okul ve kurumlara yönelik toplama projeleri
- E-Atık karşılığı fidan dikimi gibi sosyal sorumluluk projeleri
Ekonomik Değer Açısından Socket 370
Çevresel Etkiler
Elektronik atıklar ın doğaya bırakılması aşağıdaki çevresel sorunlara yol açar:
- Toprak kirlenmesi: Kurşun, cıva gibi ağır metaller toprağa karışır.
- Su kaynakları tehlikesi: Yer altı su kaynakları kirlenir.
- Hava kirliliği: Yakma işlemleri sonucunda zehirli gazlar açığa çıkar.
- Canlı sağlığına tehdit: Zehirli bileşenler hayvanlara ve insanlara zarar verir.
Geri dönüşüm, bu etkileri minimize eder ve sürdürülebilir yaşamı destekler.
Socket 370 Bilgisayar Anakartı Hurdaları, geçmişte bilgisayar teknolojisinin gelişiminde önemli rol oynamış donanımlardır. Bugün artık birer e-atık olan bu ürünler, doğru geri dönüşüm sürecinden geçirilerek hem çevreye zarar vermeden bertaraf edilebilir hem de ekonomik olarak değerlendirilir.
Tüm bireylerin ve kurumların, ellerinde bulunan eski donanımları çöpe atmak yerine lisanslı geri dönüşüm firmalarına ulaştırması gerekmektedir. Ayrıca eğitim kurumlarında bu konuda farkındalık çalışmaları yapılmalı, çevre bilinci artırılmalıdır.
