PGA132 Socket Bilgisayar Anakartı Hurdaları : Gelişen teknolojiyle birlikte bilgisayar bileşenleri sürekli olarak yenilenmekte ve bu yenilenme, ömrünü tamamlamış donanımlarda çevresel bir sorun olan elektronik atıkların (e-atık) artmasına yol açmaktadır. Bilgisayar anakartları bu e-atıklar içinde önemli bir yer tutarken, üzerlerinde bulunan soket yapıları da geri dönüşüm potansiyeli taşıyan bilesenlerdir.
PGA132 Soket Nedir?
PGA (Pin Grid Array) tipi soketler, işlemcilerin fiziksel olarak anakart üzerine takılmasını sağlayan bir bileşendir. PGA132 ise 132 pine sahip bir soket modelidir ve genellikle çok eski nesil Intel veya Motorola işlemcilerle birlikte kullanılmıştır. Bu yapı, işlemcinin sokete kolayca yerleştirilmesini sağlarken pin yapısı sayesinde elektriksel temas oluşturur.
Temel Özellikleri:
- 132 Pinli Dizilim: Çok sayıda temas noktaları ile hassas elektriksel bağlantı.
- Seramik veya Plastik Taban: Sıcaklık dayanımı için farklı malzemeler.
- Lehimli ya da ZIF (Zero Insertion Force) Tipi: Kolay tak-çıkar modeller de mevcuttur.
PGA132 Soketli Anakartların Hurdaya Ayrılma Nedenleri
PGA132 Socket Bilgisayar Anakartı Hurdaları, teknoloji karşısında geri kalmış yapılar nedeniyle çoğunlukla kullanım dışı kalmıştır. İşte hurdaya ayrılma nedenlerinden bazıları:
- Teknolojik Eskime: Desteklenen işlemcilerin çok eski olması
- Donanım Uyumsuzluğu: Modern donanımlarla bağlantı sorunları
- Arızalanma: Zamanla pinlerde oksitlenme veya soket hasarı
- Enerji Verimsizliği: Yeni teknolojilere göre daha fazla enerji tüketimi
Geri Dönüşüm Süreci
PGA132 soketli anakartlar, belirli geri dönüşüm süreçlerinden geçerek hem ekonomik hem de çevresel fayda sağlayan materyallere ayrıştırılabilir.
1. Toplama
PGA132 Socket Bilgisayar Anakartı Hurdaları Geri dönüşüm tesisleri veya yetkili e-atık toplama noktalarında bu anakartlar toplanır. Bireysel veya kurumsal atık kabul edilir.
2. Ayırma ve Söküm
Anakartlar tek tek incelenerek PGA132 soketli olanlar ayrılır. Daha sonra lehim söküm makineleriyle veya elle bu soketler kartlardan ayrılır.
3. Parçalama
Soketler ve anakartlar, öğütme makinalarında parçalanarak metal ve plastik ayrıştırmaya uygun hale getirilir.
4. Fiziksel ve Kimyasal Ayırım
- Elektromanyetik Ayırım: Bakır ve demir bileşenleri ayrılır.
- Kimyasal Solventler: Altın, nikel ve gümüş gibi kıymetli metaller çözülerek ayrılır.
5. Saflaştırma ve Yeniden Kullanım
Geri kazanılan malzemeler saflaştırılıp elektronik sanayide yeniden kullanılabilir hale getirilir.
Geri Kazanılabilecek Malzemeler
- Altın Kaplama: Pin uçlarında mikron seviyesinde bulunur.
- Bakır Yollar: Anakart ve soket iç yapısında yoğun kullanım.
- Nikel ve Kalay: Lehim bölgelerinde bulunur.
- Seramik ve Naylon: Soket yapısında bulunur ve tekrar işlenebilir.
Çevresel Kazançlar
- Toprak ve su kirliliği azalır.
- Karbon salınımı düşer.
- Doğal kaynak kullanımı azaltılır.
- Enerji tasarrufu sağlanır.
Yeniden Kullanım Alanları
- Koleksiyon Amaçlı: Retro bilgisayar meraklıları için değerlidir.
- Eğitim Materyali: Meslek liselerinde öğrenim materyali olarak kullanılabilir.
- Elektronik Sanat Projeleri: Sanatsal projelerde dekoratif olarak değerlendirilebilir.
Yasal Düzenlemeler
Avrupa Birliği
- WEEE Direktifi (Waste Electrical and Electronic Equipment): Atıkların düzenlenmesi ve takibi.
- RoHS Direktifi: Zararlı maddelerin elektroniklerde sınırlandırılması.
Türkiye
- E-Atık Yönetmeliği: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülür.
- Lisanslı geri dönüşüm tesisleri denetlenmektedir.
Gelecek Trendleri
- Robotik Ayırma Sistemleri
- Malzeme Takip Yazılımları
- Sıfır Atık Politikaları
- Geri Dönüşüm Tabanlı Teşikatlar ve Hibeler
PGA132 Socket Bilgisayar Anakartı Hurdaları, Diğer tüm Bilgisayar Anakart Hurdaları gibi teknolojik olarak miadını doldurmuş olsa da geri dönüşüm açısından çok önemli bir potansiyele sahiptir. Bu soketlerin içerdiği değerli metalleri doğru süreçlerle geri kazanmak, hem ekonomik kazç hem de çevresel fayda sunar. Bilinçli bireyler ve firmalar tarafından e-atık geri dönüşümü desteklenmelidir.
