SCSI Kontrol Kartı Hurdaları (Small Computer System Interface) , 1980’li yıllardan itibaren sunucu, iş istasyonu ve endüstriyel bilgisayar sistemlerinde kullanılan önemli bir veri iletim arabirimidir. Yüksek hızda ve güvenilir veri transferi sağlayan bu kartlar, özellikle kurumsal sistemlerde uzun yıllar boyunca depolama çözümlerinin temelini oluşturmuştur. Ancak zamanla SCSI teknolojisi yerini daha modern arayüzlere bırakmış ve bu kartlar hurdalık sınıfına girmeye başlamıştır.
SCSI Kontrol Kartı Nedir?
SCSI kontrol kartı, bilgisayar sistemleri ile SCSI aygıtları (diskler, CD-ROM sürücüler, tarayıcılar vb.) arasında iletişim kurmak üzere tasarlanmış özel bir donanımdır. Bu kartlar, SCSI protokolünü kullanarak yüksek hızlı veri aktarımı sağlar ve çoklu aygıt kontrolünü destekler.
SCSI Kartlarının Temel Görevleri:
- SCSI protokolü üzerinden veri iletimi yapmak
- Birden fazla SCSI cihazı aynı anda kontrol etmek
- RAID sistemlerine entegre çalışarak veri bütünlüğünü sağlamak
- DMA (Direct Memory Access) yoluyla CPU yükünü azaltmak
SCSI Kontrol Kartı Donanım Özellikleri
SCSI kontrol kartları, mimarilerine ve nesillerine göre değişkenlik gösteren donanımsal bileşenlere sahiptir.
SCSI Yonga Seti (Controller Chip):
- Protokol işlemlerini ve komut kontrolünü sağlar.
- Üreticiye bağlı olarak NCR, Adaptec, LSI gibi çip markaları kullanılır.
Veri Yolu Bağlantısı:
- ISA, PCI, PCIe gibi anakart bağlantı yuvaları üzerinden sisteme entegre olur.
- Yeni nesil modeller genellikle PCIe desteklidir.
Bağlantı Portları:
- 50-pin, 68-pin, VHDCI, HD68, Ultra320 gibi çeşitli SCSI konnektör tiplerini barındırır.
- Bazı modellerde hem iç hem dış bağlantı noktaları bulunur.
Terminatör Devreleri:
- SCSI veri yolu sonunda sinyal yansımasını önler.
- Aktif ve pasif terminasyon seçenekleri içerir.
Bellek (Opsiyonel):
- Yüksek performanslı modellerde önbellek bellek modülü bulunabilir.
- Genellikle 32MB – 128MB arası DRAM kullanılır.
SCSI Kartları Ne Zaman Hurda Olur?
Teknolojik Eskime:
- Modern SATA, SAS ve NVMe gibi arabirimlerin yaygınlaşmasıyla SCSI standardı eski kalmıştır.
Uyumluluk Sorunları:
- Yeni nesil anakartlar, işletim sistemleri ve BIOS/UEFI ile SCSI kartlarının uyumsuzluğu.
Performans Yetersizliği:
- Düşük veri aktarım hızları ve kısıtlı bant genişliği.
Fiziksel Hasar:
- Elektriksel arıza, aşırı ısınma veya mekanik deformasyonlar kartları kullanılmaz hale getirir.
Kurumsal Sistem Yenilemeleri:
- IT altyapısının güncellenmesiyle eski donanımlar hurdaya ayrılır.
SCSI Kartlarının Geri Dönüşüm Süreci
SCSI Kontrol Kartı Hurdaları elektronik atık kategorisine girer ve geri dönüşüm süreci değerli metallerin kazanımına olanak sağlar.
Toplama ve Envanterleme:
- Söküm öncesi fiziksel kontrol yapılır.
- Model, marka, konektör tipi ve arıza durumu kataloglanır.
Veri Güvenliği:
- Kartların belleklerinde kalan potansiyel veriler yazılımsal ya da fiziksel yöntemlerle yok edilir.
Parça Ayıklama:
- Bağlantı portları, çipler, bellek modülleri ve plastik aksamlar ayrıştırılır.
- Elle veya otomatik makineler yardımıyla yapılır.
Metal Geri Kazanımı:
- SCSI Kontrol Kartı Hurdaları nda şu metaller bulunur:
- Altın: Bağlantı noktaları ve PCB yüzeylerinde
- Bakır: Devre yolları, konektör pinleri
- Gümüş: Lehimlerde
- Kalay ve Nikel: Yüzey kaplamalarında
- Tesislerde asitle çözündürme veya yüksek sıcaklıkta ergitme işlemleri uygulanır.
Yeniden Kullanım (Refurbishment):
- Çalışır durumdaki kartlar, test edilerek ikincil pazara sunulabilir.
- Özellikle eski sistemlerde SCSI bağlantısı gerektiren kullanıcılar için değerlidir.
Çevresel ve Ekonomik Faydalar
Kaynak Tasarrufu:
- Yeni maden çıkarımı yerine geri kazanım sayesinde doğal kaynaklar korunur.
E-Atık Azaltımı:
- Geri dönüşüm, çöp sahalarına giden elektronik atık miktarını düşürür.
Ekonomik Geri Dönüş:
- Geri dönüştürülen SCSI kartlar satılarak ekonomik kazanç sağlar.
Karbon Ayak İzi Azaltımı:
- Geri dönüşüm işlemleri, madencilik faaliyetlerine kıyasla daha az enerji harcar.
Yasal ve Güvenlik Konuları
- GDPR, KVKK gibi veri güvenliği yasalarına uyum sağlanmalı.
- Elektronik atıkların çevreye zarar vermemesi için lisanslı firmalarla çalışılmalı.
- Donanım imha süreci belge altına alınmalıdır.
Kurumsal Geri Dönüşüm Stratejileri
- Donanım Envanter Yönetimi:
- Tüm SCSI kartlar fiziksel olarak takip edilmeli.
- Sistematik Emeklilik Planlaması:
- Her 5 yılda bir donanım yenileme stratejisi uygulanmalı.
- Geri Dönüşüm Eğitim Programları:
- IT personeline elektronik atık yönetimi ve veri güvenliği konusunda eğitim verilmelidir.
- Sertifikalı İş Ortakları Seçimi:
- Yalnızca lisanslı geri dönüşüm firmalarıyla çalışılmalı.
- İzlenebilirlik ve Raporlama:
- Her geri dönüşüm süreci belge ve raporlarla takip edilmelidir.
SCSI Kartları ile Benzer Donanımların Karşılaştırılması
| Özellik | SCSI Kartı | RAID Kartı | SAS Kartı |
|---|---|---|---|
| Arabirim Tipi | SCSI (Parallel/Serial) | SATA/SAS | Serial Attached SCSI |
| Veri Transfer Hızı | 5-320 MB/s | 150 MB/s – 12 Gb/s | 3-24 Gb/s |
| Geri Dönüşüm Değeri | Orta | Yüksek | Orta-Yüksek |
| Modern Uyumluluk Durumu | Düşük | Orta-Yüksek | Yüksek |
SCSI Kontrol Kartı Hurdaları, uzun yıllar kurumsal bilgi işlem sistemlerinin bel kemiğini oluşturmuş teknolojik donanımlardır. Ancak günümüzde yerini daha modern çözümlere bırakmıştır. Hurdaya ayrılan bu kartlar, içerdiği değerli metaller ve geri dönüştürülebilir bileşenler açısından önemli bir kaynaktır. Bilinçli geri dönüşüm yöntemleri ile hem çevre korunmakta hem de ekonomik katkı sağlanmaktadır.
Kurumsal yapılar için sürdürülebilir donanım yönetimi, sadece yeni teknolojileri takip etmek değil, eski sistemleri sorumlu bir şekilde elden çıkarmayı da kapsar. SCSI Kontrol Kartı Hurdaları güvenli ve çevre dostu şekilde geri dönüşümü bu stratejilerin önemli bir parçasıdır.
